UWAGI OGÓLNE
W pierwszej tarczy antykryzysowej pojawiły się przepisy stanowiące o zawieszeniu terminów sądowych, procesowych i wynikających z przepisów prawa administracyjnego. Przepisy te nie dotyczyły jednak terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Brak ten został uzupełniony przepisami kolejnej tarczy antykryzysowej. Aktualnie jest to kwestia niezwykle istotna dla wielu przedsiębiorców, głównie z uwagi na grożącą odpowiedzialność odszkodowawczą, karną czy podatkową. Przypomnijmy tylko, że członkowie zarządu spółki z o.o. co do zasady mogą uwolnić się od odpowiedzialności wykazując, że złożyli wniosek o ogłoszenie upadłości spółki w terminie. Jest to bardzo ważna i często stosowana w praktyce przesłanka uwalniająca od odpowiedzialności członków zarządu, dlatego uregulowanie tej kwestii w świetle obecnej sytuacji, należy uznać za potrzebne.
NIEWYPŁACALNOŚĆ – PRZEPISY OGÓLNE
Termin na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości wynosi 30 dni od dnia powstania niewypłacalności. O niewypłacalności możemy mówić, kiedy przedsiębiorca albo utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, albo zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Co do zasady – zgodnie z domniemaniem prawnym – przyjmuje się, że przesłanka niewypłacalności została spełniona, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Termin ten liczy się od daty, kiedy najstarsze z niezapłaconych zobowiązań stało się wymagalne.
TARCZA 2.0 A WNIOSEK O OGŁOSZENIE UPADŁOŚCI
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 tzw. Tarcza 2.0, wprowadza szczegółowe rozwiązania dotyczące terminu na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, modyfikujące przepisy ogólne.
W świetle wprowadzonego ustawą art. 15zzra ust. 1 bieg terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, o którym mowa w art. 21 Prawa upadłościowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega przerwaniu, jeżeli:
- podstawa do ogłoszenia upadłości dłużnika powstała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemiologicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, a przy tym
- stan niewypłacalności powstał z powodu COVID-19.
Po tym okresie, 30-dniowy termin na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości biegnie na nowo.
Obydwie wyżej wymienione przesłanki muszą być spełnione łącznie. Co istotne, przepisy wprowadzają domniemanie prawne, że jeżeli stan niewypłacalności powstał w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, to przyjmuje się, że zaistniał z powodu COVID-19.
Przyjęcie domniemania prawnego stawia w o tyle lepszej pozycji członków zarządu spółek zagrożonych upadłością, że nie będą musieli wykazywać, iż stan niewypłacalności powstał z powodu COVID-19, a jedynie, że powstał w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego. Oznacza to, że w przypadku sporu, co do spełnienia tej przesłanki, ciężar udowodnienia istnienia związku przyczynowego między wirusem COVID-19, a stanem niewypłacalności powstałym w okresie stanu zagrożenia epidemicznego będzie spoczywał na osobie, która zaprzecza istnieniu takiego związku.
Jako przykład związku pomiędzy stanem niewypłacalności a epidemią COVID-19 można podać sytuacje, gdy zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych została utracona z powodu np. braku wykonywania zobowiązań przez kontrahentów, czy też z powodu utraty zdolności produkcyjnych spowodowanej np. naruszeniem łańcucha dostaw lub absencją pracowników, czy też z powodu drastycznego spadku wartości zamówień w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
Termin na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości rozpocznie się, a rozpoczęty nie ulegnie przerwaniu, jeśli stan niewypłacalności powstał jeszcze przed wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego albo jeżeli powstanie stanu niewypłacalności nie było spowodowane epidemią COVID-19. Nowa regulacja nie obejmie więc swoim działaniem spółek, które już przed ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemiologicznego, tj. przed dniem 14 marca 2020 r., były w złej sytuacji finansowej, a ich członkowie zarządu mieli obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Dla takich podmiotów termin 30-dniowy biegnie na dotychczasowych zasadach i nie ulega przerwaniu.
Przepis szczególny dotyczący biegu terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości wszedł w życie z mocą od dnia 13 kwietnia 2020 r.
Jeżeli mają Państwo jakiekolwiek pytania – wejdź w zakładkę „Kontakt” i napisz do nas. Chętnie odpowiemy na każde pytanie.
