Zwolnienie z opłacania należności z tytułu składek, o którym mowa w „tarczy antykryzysowej”, obejmuje przedsiębiorców nieposiadających na dzień 31 grudnia 2019 roku zaległości z tytułu składek za okres dłuższy niż 12 miesięcy.
Dlaczego? Ponieważ to wsparcie stanowi pomoc publiczną.
Wynika to wprost z art. 15zzzh ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 i 567 oraz 568), który stanowi, że wsparcie, o którym mowa m. in. w art. 15zzb-15zze, 31zo oraz 31 zy(10) – zwolnienie z konieczności opłacania składek – stanowi pomoc publiczną, mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce. Potrzymane to zostało w art. 73 ust. 53 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-COV-2 (Dz. U. z 2020 r., poz. 695).
Znajduje to ponadto potwierdzenie ponadto w Komunikacie Komisji Europejskiej z dnia 20 marca 2020 roku – Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (2020/C 91 I/01) (Dz. Urz. UE C 91I) oraz w interpretacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który odwołuje się pośrednio również do ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe. Komunikat Komisji odwołuje się natomiast do art. 107 ust. 3 lit. b) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Zgodność z rynkiem wewnętrznym pomocy przyznawanej przez Państwo Członkowskie) oraz art. 108 (Badanie systemu pomocy w Państwach Członkowskich) – konieczność ustalenia możliwości uzyskania pomocy publicznej.
To z kolei może mieć znaczny wpływ na możliwość uzyskania dostępu przez niektóre podmioty do wsparcia państwa polegającego na otrzymaniu wsparcia finansowego, czy na zwolnieniu z opłacania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych.
Pomoc, o której mowa, może być udzielana:
- przedsiębiorcy, który na dzień 31 grudnia 2019 r. nie spełniał kryteriów przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014, str. 1, z późn. zm.),
- nie później niż do 31 grudnia 2020 r.,
- o ile jej wartość, nie przekracza, łącznie z inną pomoc udzielaną zgodnie z Sekcją 3.1 Komunikatu Komisji – Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19, kwoty 800 000 EUR na przedsiębiorstwo.
Przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji zgodnie z powołanym wyżej rozporządzeniem nr 651/2014 to takie, wobec którego zachodzi co najmniej jedna
z poniższych okoliczności:
a) w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (innej niż MŚP, które istnieje od mniej niż trzech lat lub, do celów kwalifikowalności pomocy na finansowanie ryzyka, MŚP w okresie siedmiu lat od daty pierwszej sprzedaży komercyjnej, które kwalifikuje się do inwestycji w zakresie finansowania ryzyka w następstwie przeprowadzenia procedury due diligence przez wybranego pośrednika finansowego), w przypadku gdy ponad połowa jej subskrybowanego kapitału zakładowego została utracona w efekcie zakumulowanych strat. Taka sytuacja ma miejsce, gdy w wyniku odliczenia od rezerw (i wszystkich innych elementów uznawanych za część środków własnych przedsiębiorstwa) zakumulowanych strat powstaje ujemna skumulowana kwota, która przekracza połowę subskrybowanego kapitału zakładowego. Do celów niniejszego przepisu „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” odnosi się w szczególności do rodzajów jednostek podanych w załączniku I do dyrektywy 2013/34/UE, a „kapitał zakładowy” obejmuje, w stosownych przypadkach, wszelkie premie emisyjne;
b) w przypadku spółki, w której co najmniej niektórzy członkowie ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za jej zadłużenie (innej niż MŚP, które istnieje od mniej niż trzech lat lub, do celów kwalifikowalności pomocy na finansowanie ryzyka, MŚP w okresie siedmiu lat od daty pierwszej sprzedaży komercyjnej, które kwalifikuje się do inwestycji w zakresie finansowania ryzyka w następstwie przeprowadzenia procedury due diligence przez wybranego pośrednika finansowego), w przypadku gdy ponad połowa jej kapitału wykazanego w sprawozdaniach finansowych tej spółki została utracona w efekcie zakumulowanych strat. Do celów niniejszego przepisu „spółka, w której co najmniej niektórzy członkowie ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za jej zadłużenie” odnosi się w szczególności do rodzajów jednostek wymienionych w załączniku II do dyrektywy 2013/34/UE;
c) w sytuacji gdy przedsiębiorstwo podlega zbiorowemu postępowaniu w związku z niewypłacalnością lub spełnia kryteria na mocy obowiązującego prawa krajowego, by zostać objętym zbiorowym podstępowaniem w związku z niewypłacalnością na wniosek jej wierzycieli;
d) w sytuacji gdy przedsiębiorstwo otrzymało pomoc na ratowanie i nie spłaciło do tej pory pożyczki ani nie zakończyło umowy o gwarancję lub otrzymało pomoc na restrukturyzację i nadal podlega planowi restrukturyzacyjnemu;
e) W przypadku przedsiębiorstwa, które nie jest MŚP, jeśli w ciągu ostatnich dwóch lat:
- stosunek księgowej wartości kapitału obcego do kapitału własnego tego przedsiębiorstwa przekracza 7,5 oraz
- wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem EBITDA tego przedsiębiorstwa wynosi poniżej 1,0.
Wobec czego trudną sytuację ustala się na podstawie przede wszystkim dokumentów finansowych (bilans, rachunek zysków i strat) za ostatni zamknięty okres księgowy. W związku z powyższym podmiot ustalający swoją sytuację powinien się oprzeć na sporządzonych przez siebie sprawozdaniach za ostatni zamknięty okres, a podmiot sprawdzający brać te dane pod uwagę.
W tym miejscu chciałbym zwrócić uwagę na Komunikat Komisji Europejskiej z 1.10.2004 r. — Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (2004/C 244/02) (Dz. Urz. UE C 244/2).
Komisja wskazała, że w rozumieniu tych wytycznych nowoutworzone przedsiębiorstwo nie kwalifikuje się do pomocy na ratowanie lub restrukturyzację nawet wtedy, gdy jego pierwotna sytuacja finansowa jest niepewna. Dotyczy to na przykład sytuacji, gdy nowe przedsiębiorstwo powstaje z likwidacji poprzedniego lub nawet tylko przejmuje jego aktywa. Przedsiębiorstwo zasadniczo uznaje się za nowoutworzone w okresie pierwszych 3 lat po rozpoczęciu działalności w danej dziedzinie.
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. powołane powyżej odnosi się do wytycznych z 1.10.2004 r.
Z analizy powyższych przepisów oraz obserwacji sposobu funkcjonowania „nowych” podmiotów gospodarczych oraz – co jest tutaj ważne – przyjęcia, że nowoutworzone przedsiębiorstwa nie potrzebują szczególnej pomocy, ponieważ normalnym jest ich charakterystyczny model rozwoju – można jednak próbować wysnuć wniosek, iż przedsiębiorstwa funkcjonujące krócej niż 3 lata, jako podmioty będące w fazie rozwoju, dążąc do osiągnięcia konkretnego celu gospodarczego – nie powinny być uznawane za przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji jak to wynikać może ze stanowiska niektórych instytucji państwowych lub doniesień medialnych. To z kolei prowadzić może do wniosku, że mogłyby ubiegać się o wsparcie państwa w tym trudnym dla gospodarki okresie.
Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Margrethe Vestager, odpowiedzialna za politykę konkurencji, stwierdziła: Skutki gospodarcze epidemii COVID-19 są poważne. Musimy działać szybko, aby w największym możliwym stopniu poradzić sobie z jej skutkami. Musimy przy tym działać w sposób skoordynowany. Nowe tymczasowe ramy prawne umożliwiają państwom członkowskim wykorzystanie pełnej elastyczności, jaką przewidują zasady pomocy państwa, w celu wsparcia gospodarki w tym trudnym czasie.
Takie stanowisko wskazuje, że można oczekiwać podejścia państw członkowskich nastawionego na szeroki zakres działania na rzecz poprawy kondycji przedsiębiorców w Unii Europejskiej.
Programy pomocowe możliwe do stosowania przez państwa członkowskie mogą wskazywać również inne formy np. bezpośrednie dotacje, zaliczki zwrotne lub korzyści podatkowe – zwolnienia podatkowe, gwarancje, mechanizmy subsydiowania stóp procentowych, czy ubezpieczenia kredytów eksportowych. Nie są to oczywiście wszystkie formy pomocy, ale
w tym artykule skupiliśmy się na składkach ZUS.
Kolejne formy pomocy publicznej poddamy analizie w następnych artykułach. Jeżeli masz jakiekolwiek pytania, skonktaktuj się z nami. Potrzebne informacje znajdziesz w zakładce Kontakt.
