PYTANIA UCZESTNIKÓW
- CBAM – czy sam fakt posiadania upoważnienia pośredniego (od podmiotu dla agencji celnej A, zarejestrowanego na PUESC), gdzie agencja A obecnie nie dokonuje zgłoszeń w imporcie dla tego podmiotu towarów podlegających raportowaniu CBAM, ale może się zdarzyć, że towar taki jest odprawiany w innej agencji B na upoważnieniu bezpośrednim, czy to może spowodować, że agencja A z „automatu” stanie się zobowiązana do raportowania CBAM?
Odp: Przepisy obu rozporządzeń CBAM w tym zakresie nie są do końca precyzyjne. Jeśli przedstawiciel pośredni importera nie wykaże inicjatywy i nie poinformuje swego mocodawcy o tym, że nie zgadza się na wykonywanie obowiązków sprawozdawczych, to teoretycznie wydaje się możliwym, że w opisanej sytuacji to agencja celna będzie odpowiadała za realizację obowiązków związanych z CBAM w okresie przejściowym. Trzeba też wziąć pod uwagę sytuację, gdy importer nie ma siedziby na terenie UE. Wtedy odpowiedzialność przedstawiciela pośredniego jest obligatoryjna (powstaje pytanie: w jakim zakresie, jeśli będzie kilku przedstawicieli pośrednich?). Dodatkowo ciekawym jest także to, że brzmienie przepisów obu rozporządzeń dotyczących CBAM wskazuje na domyślną odpowiedzialność przedstawiciela pośredniego. Bowiem aby uniknąć takiego obowiązku musi on przekazać do importera informację o braku swojej zgody w zakresie obowiązków sprawozdawczych (vide art. 32 Rozporządzenia 956 i art. 8 ust. 3 Rozporządzenia 1773 – po korekcie). Warto także pamiętać, że każda tona importowanych towarów podlegających CBAM wiąże się z odpowiedzialnością tylko jednego zgłaszającego, wskazanego w art. 2 pkt 1 rozporządzenia wykonawczego KE 2023/1773 (czyli importera albo posiadacza procedury uproszczonej poprzez wpis do rejestru albo przedstawiciela pośredniego). Jednakże lektura przepisów CBAM oraz dotychczasowych wyjaśnień, elementy wykładni celowościowej i systemowej, skłaniają do wniosku, że być może chodzi o pewną analogię do odpowiedzialności za kwotę długu celnego. Wtedy mielibyśmy do czynienia z odpowiedzialnością solidarną, lecz ograniczoną przedmiotowo tylko do tego zgłoszenia, w którym występuje dany przedstawiciel pośredni. Takie ograniczenie jest uzasadnione obowiązkami organów celnych, które informują o nałożonym na zgłaszającym obowiązku sprawozdawczym (motyw 44 i art. 33 Rozporządzenia 956) lub po okresie przejściowym wręcz zwalniają towar objęty CBAM do procedury dopuszczenia do obrotu towar tylko na rzecz upoważnionego zgłaszającego CBAM (vide motyw 43 i art. 25 ww. Rozporządzenia).
- CBAM – czy będzie wzór upoważnienia pośredniego do zgłaszania CBAM?
Odp: Nie jest to przewidziane. Zakres i treść ewentualnych wzorów upoważnień nie wynika z przepisów prawa celnego UE. Obecnie nie ma żadnych urzędowych wzorów i raczej ich nie będzie. Nie ma ku temu podstaw prawnych, ale i żaden z organów zajmujących się prawem celnym (MF) bądź CBAM (KOBIZE) w Polsce nie przedstawił jakiejkolwiek propozycji w tym względzie.
- W jaki sposób i przez kogo będą egzekwowane nowe wymagania dotyczące pochodzenia stali?
Odp: Kwestie pochodzenia towarów, jego ustalania, dokumentowania oraz weryfikacji pochodzenia są częścią prawa celnego unijnego; patrz: pakiet UKC, jak i opartego na umowach i konwencjach międzynarodowych.
- Czy będą narzucone statementy na produkty stalowe z grupy „7”?
Odp: Jeśli pytanie dotyczy pakietu sankcyjnego obejmującego także wyroby ze stali, wówczas nic nam nie wiadomo, aby KE lub MF „narzucały” określonego rodzaju oświadczenia. Dokumenty takie są możliwe do wykorzystywania jako dowód na to, że przywożony towar nie zawiera rosyjskiej stali, żelaza itd. Proszę jednak pamiętać, że ostateczna ocena dowodów na to leży w gestii organów celnych.
- Czy towary, które są wykonane ze stali, to wyroby gotowe a nie komponenty? Czy również podlegają tym regulacjom? Towary jak np.:
Deszczownice, zestawy prysznicowe, wykonane ze stali nierdzewnej / taryfa 73249000 90 v999,
Ramię deszczownicy wykonane z mosiądzu / taryfa 74182000 90 v999,
Przyłącze kątowe wykonane z mosiądzu / taryfa 74122000 00 v999,
Słuchawki prysznicowe wykonane z mosiądzu / taryfa 74182000 90 v999.
Odp: Prawdopodobnie tak, bowiem chodzi o przywożone produkty, które nie zostały wykonane z materiałów pochodzenia rosyjskiego.
- Na jakiej podstawie urząd celny w trakcie kontroli lub rewizji towaru będzie określał faktyczne pochodzenie materiałów, z których jest wykonany towar?
Odp: Czynności kontroli celno-skarbowej, ich zakres, cele oraz metodologia realizacji czynności kontrolnych są określone w przepisach prawa celnego, ustawy o KAS oraz innych regulacji, także wewnętrznych, Służby Celno-Skarbowej.
- Czy certyfikaty od dostawców (Mill test certificate) są wymagane dla wszystkich towarów z taryfą zaczynającą się na 7?
Odp: MTC jest zalecanym dokumentem potwierdzającym spełnianie wymogów wskazanych w rozporządzeniu 833/2014. Zakaz przywozu dotyczy towarów wymienionych w załączniku XVII, czyli od dnia 30 września 2023 r. w odniesieniu do produktów wymienionych w załączniku XVII zawierających materiały inne niż te objęte kodami 7207 11, 7207 12 10 lub 7224 90; od dnia 1 kwietnia 2024 r. w odniesieniu do produktów wymienionych w załączniku XVII zawierających materiały objęte kodem 7207 11; od dnia 1 października 2024 r. w odniesieniu do produktów wymienionych w załączniku XVII zawierających materiały objęte kodami 7207 12 10 lub 7224 90.
- Kto będzie odpowiadał za sprawdzenie poprawności i autentyczności certyfikatów?
Odp: Importer jest odpowiedzialny za informacje dostarczone w MTC i przedkładane organom celnym jako dowód kraju pochodzenia materiałów użytych do produkcji wyrobów z żelaza i stali. W przypadku uzasadnionych wątpliwości organy celne mogą zażądać dodatkowych dowodów.
- Czy istnieje lub zostanie powołana jakaś instytucja, która będzie zajmowała się weryfikacją certyfikatów i fizycznych materiałów?
Odp: Rozumiemy, że w pytaniu chodzi o przywóz towarów objętych Rozporządzenia 833/2014. Jeśli tak, to nic nam nie wiadomo o powołaniu jakiejkolwiek nowej instytucji do spraw weryfikacji certyfikatów MTC i innych dokumentów tego rodzaju. Obecnie weryfikacją danych zawartych w zgłoszeniach celnych (np. rewizja celna, kontrola dokumentów) zajmują się organy celne – w Polsce poprzez czynności kontroli celno-skarbowej wykonywane przez funkcjonariuszy SCS.
- Dot. sankcji na wyroby z żelaza i stali – czy towar wprowadzony do wolnego obszaru celnego lub składu celnego przed 30 września 2023 a dopuszczany do obrotu w dniu dzisiejszym podlega pod sankcje Rozporządzenia 833/2014 (czy podmiot musi udowodnić kraj pochodzenia)?
Odp: Wydaje się, że nie, bowiem chodzi o zakaz przywozu lub zakupu pośrednio lub bezpośrednio wyrobów z żelaza i stali, wymienionych w załączniku XVII rozporządzenia 833/2024, ale tylko tych, które zostały przedstawione organom celnym po dacie wejścia w życie lub dacie rozpoczęcia stosowania ww. zakazów. W opisanej sytuacji towary zostały przedstawione organom celnym przed taką datą i wobec nich jest nałożony już dozór celny zgodnie z art. 134 UKC. W takich przypadkach w zgłoszeniu celnym powinien pojawić się kod: Y859.
- Czy towar powracający o pochodzeniu unijnym podlega pod rozporządzenie Rady UE 2023/1214 z 23.06.2023 roku – czy w takim przypadku do odprawy importowej jest wymagane przestawienie oświadczenia lub deklaracji potwierdzających, że przywożony towar nie zawiera rosyjskiej stali i żelaza?
Odp: Tak.
- Czy towar o pochodzeniu unijnym importowany z kraju trzeciego podlega pod w/w sankcje?
Odp: Tak, bowiem towar taki może zawierać elementy pochodzące z Rosji.
- W przypadku importu maszyny z Ukrainy (produkcja 30 lat temu – ZSSR) obowiązuje zakaz importu na teren UE, zgodnie z sankcjami dot. Rosji i Białorusi?
Odp: Tak.
- Jak interpretować załącznik VII RR UE 2023/1214 z 23.06.2023? Jakie jest kryterium kwalifikowania towaru do zakazu tranzytu przez Rosję? Czy jeśli towar nie spełnia parametrów wyszczególnionych w załączniku VII i w Rozporządzeniu 821/2021, to czy tranzyt jest dozwolony?
Odp: Zgodnie z nowym brzmieniem art. 2a ust.1a Rozporządzenia 833/2014 zakazany jest tranzyt przez terytorium Rosji towarów i technologii, które mogą przyczynić się do zwiększenia potencjału militarnego i technologicznego Rosji lub rozwoju jej sektora obronności i bezpieczeństwa,
Towary te wymieniono w załączniku VII i muszą być wywożone z Unii. Wyłączenie tego zakazu jest przewidziane w sytuacjach wskazanych w art. 2 ust. 3a. Jednocześnie trzeba pamiętać o tym, że zakazany jest udział (świadomy i umyślny) w działaniach, których celem lub skutkiem jest obejście zakazów ustanowionych ww. rozporządzeniem (art. 12 rozporządzenia). Natomiast kwalifikacja towaru jako niepodlegającego zakazowi, czyli np. nie może to być towar ujęty w CML, jest dokonywana przez eksportera, lecz podlega weryfikacji przez organy celne w oparciu o zarządzanie ryzykiem na etapie weryfikacji zgłoszeń celnych, z wykorzystaniem m.in. odpowiednich algorytmów systemowych.
