Poddziałanie 1.1.1 Szybka Ścieżka to flagowy program Narodowego Centrum Badań i Rozwoju od kilku lat efektywnie finansujący prowadzenie działań B+R przez podmioty różnej wielkości. W tym roku ogłoszono nabór, który rozpoczął się 22 marca i składa z 2 rund:
– I runda przeznaczona jest dla dużych przedsiębiorstw oraz ich konsorcjów i nabór do niej zakończył się 30 marca o godz. 01:00 (pierwotnie planowany był do 12 kwietnia 2021 r., ale został skrócony, bo alokacja przekroczyła pulę 500% środków, która wynosi 100 mln zł),
– II runda, do której aplikować mogą MŚP realizujące projekty samodzielnie, w konsorcjach z innymi MŚP oraz w konsorcjum z jednostkami naukowymi, rozpoczęła się 13 kwietnia i zakończy najpóźniej 4 maja o godz. 16:00 (pula środków wynosi 200 mln zł).
Na bieżąco informacje o alokacji środków można sprawdzać poprzez Generator Wniosków NCBR i w chwili, gdy piszemy te słowa, widać, że również II runda cieszy się sporym zainteresowaniem.
W ramach Szybkiej Ścieżki finansować można projekty, które mogą być realizowane do końca 2023 r. Do tego dnia muszą być wykonane merytorycznie oraz rozliczone finansowo. Projekt realizowany w ramach konsorcjum to taki projekt, w którym każdy konsorcjant uczestniczy w realizacji badań przemysłowych lub eksperymentalnych prac rozwojowych. Uczestnictwo to musi zatem dotyczyć najważniejszych elementów projektu. Niezależnie od tego, czy beneficjent realizuje projekt samodzielnie, czy we współpracy z innymi podmiotami, musi zobowiązać się do skomercjalizowania przedmiotu projektu. Taka komercjalizacja może się odbyć na 3 sposoby:
– poprzez wprowadzenie wyników do własnej działalności gospodarczej (w przypadku konsorcjum, komercjalizować musi przynajmniej 1 konsorcjant, a więc niekoniecznie wnioskodawca),
– poprzez udzielenie licencji na warunkach rynkowych (w konsorcjum musi to być inny podmiot niż konsorcjanci),
lub
– poprzez sprzedaż też na warunkach rynkowych prawa do wyników podmiotowi innemu niż wnioskodawca lub ewentualni konsorcjanci.
NCBR przeznaczył na cały nabór 300 mln zł. 100 mln zł alokowane zostanie w I rundzie, a 200 mln zł przekazane zostanie na projekty zgłoszone w II rundzie. W II rundzie aplikować może każde MŚP, które chce realizować projekt poza woj. mazowieckim. Wynika to z faktu, że program dysponuje środkami dla tzw. regionów słabiej rozwiniętych, a na terytorium Polski do tej grupy zaliczają się wszystkie województwa za wyjątkiem mazowieckiego. Nie oznacza to zatem, że podmioty z tego województwa nie mogą się starać o środki. Mogą, ale projekt muszą realizować poza tym województwem. Tak samo, żaden z konsorcjantów nie może realizować swojej aktywności w projekcie na terenie woj. mazowieckiego.
Czy warto aplikować w Szybkiej Ścieżce mimo tak sporej konkurencji? Jak najbardziej! Wynika to z faktu, że program pozwala sfinansować różne etapy badań i przygotowania do wdrożenia. Projekt musi objąć eksperymentalne prace rozwojowe, które mogą być uzupełnione o badania przemysłowe. Budżet eksperymentalnych prac rozwojowych nie może przekroczyć 15 mln euro, a gdy uzupełnione są one o badanie przemysłowe – 20 mln euro. Można też w trakcie projektu sfinansować prace przedwdrożeniowe, które mogą wynieść 2,2 mln euro, z czego 2 mln euro stanowią środki na prace przedwdrożeniowe w zakresie usług doradczych dla MŚP, a 200 tys. euro – prace przedwdrożeniowe wspierane ze środków pomocy de minimis. Jedynie w przypadku podmiotu prowadzącego działalność w zakresie transportu drogowego towarów pomoc de minimis jest niższa i wynosi 100 tys. euro.
Ponieważ pomoc w tym projekcie zależna jest wielkości przedsiębiorstwa, mniejsze podmioty mogą otrzymać większą pomoc od swoich konkurentów. W przypadku badań przemysłowych mikro- i małe przedsiębiorstwa mogą otrzymać dofinansowanie do 70% kosztów kwalifikowalnych, średnie – 60%, a duże – 50%. NCBR może dofinansować prace rozwojowe w 45%, gdy realizują je mikro- i małe przedsiębiorstwa, 35%, gdy czynią to średnie przedsiębiorstwa, a w 25%, gdy prace realizowane są przez duże przedsiębiorstwa. Z kolei prace przedwdrożeniowe (które finansowane są w ramach pomocy de minimis) dla każdego podmiotu niezależnie od jego wielkości mogą zostać dofinansowane aż w 90%. Do otrzymania wsparcia w postaci usług doradczych uprawnione są tylko MŚP, a zatem duże przedsiębiorstwa nie mogą w tym zakresie otrzymać pomocy. Mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa mogą otrzymać pomoc w wymiarze 50% kosztów kwalifikowalnych.
Progi te mogą zostać podwyższone o tzw. premię. Do otrzymania premii uprawniony jest podmiot realizujący projekt w ramach skutecznej współpracy lub który zobowiąże się do szerokiego rozpowszechnienia wyników projektu. Skuteczna współpraca to taka współpraca, w której bierze udział co najmniej 1 inny polski podmiot (do skutecznej współpracy nie zalicza się więc współpraca międzynarodowa) albo co najmniej 1 jednostka naukowa. Natomiast szerokie rozpowszechnienie wyników projektu dotyczy podzielenia się wiedzą o wynikach projektu na konferencjach naukowych lub technicznych. Wnioskodawca musi zaprezentować te wyniki na minimum 3 konferencjach, w tym jednej 1 ogólnokrajowej, albo opublikować wyniki w co najmniej 2 czasopismach z listy ministerialnej. Może też udostępnić wyniki za pomocą bezpłatnego oprogramowania lub na wolnej licencji (np. GNU GPL).
Widać zatem, że sama realizacja projektu, w tym badań B+R, to nie wszystko, ale ważne jest, by pozyskaną w ten sposób wiedzę rozprzestrzenić. Za taką naukową działalność, wnioskodawca otrzymuje jednak bardzo istotną premię, która w przypadku badań przemysłowych może wynosić 10-15%, a w przypadku prac rozwojowych 15% więcej niż limit przeznaczony dla danego typu przedsiębiorstwa. W rezultacie np. mikroprzedsiębiorstwo oraz małe przedsiębiorstwo mogą zyskać nawet dofinansowanie do 80% kosztów badań przemysłowych i 60% kosztów prac rozwojowych. Ma to stymulować rozwój innowacyjności w tych podmiotach, a także ułatwić im nawiązywanie współpracy z innymi przedsiębiorstwami i instytucjami naukowymi.
Trzymamy kciuki za wszystkich wnioskujących i mamy nadzieję, że ich badania doprowadzą do zamierzonych efektów. Szybka Ścieżka to nie tylko świetne narzędzie finansowania nowoczesnych rozwiązań w ramach działalności gospodarczej, ale przede wszystkim szansa na stworzenie przewag konkurencyjnych w gospodarce opartej na wiedzy!
